"Thư viện không chỉ là chỗ giữ sách mà phải là không gian truyền cảm hứng"

Hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam 21/4, Ngày Sách và bản quyền thế giới 23/4, Thư viện tỉnh Quảng Ninh sẽ tổ chức một số hoạt động tôn vinh giá trị của sách và “văn hóa đọc”, khuyến khích đưa phong trào đọc sách trở thành thói quen, nét đẹp văn hóa trong toàn xã hội, lan tỏa những giá trị văn hóa kết tinh qua từng trang sách đến với đông đảo độc giả mọi lứa tuổi. 
Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã có cuộc phỏng vấn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thủy, Phó Giám đốc Thư viện tỉnh, về các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 năm 2021.

 Chào Thạc sĩ Nguyễn Thị Thuỷ! Hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 năm 2021, Thư viện tỉnh Quảng Ninh sẽ có những hoạt động cụ thể nào, thưa chị?

Thạc sĩ Nguyễn Thị Thủy, Phó Giám đốc Thư viện tỉnh Quảng Ninh.

+ Chúng tôi sẽ tổ chức các hoạt động chủ đề “Văn hóa đọc trong kỷ nguyên số” gồm các nội dung cụ thể như: Trưng bày, giới thiệu 2.000 bản sách về quá trình chuyển đổi số và những thành tựu ứng dụng khoa học công nghệ trong đời sống xã hội; Quảng Ninh - Những khởi sắc cơ bản về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, văn học nghệ thuật trong những năm qua. Người yêu sách thích sưu tầm sách sẽ rất quan tâm đến sự kiện “Hội sách nửa giá”: Giới thiệu và bán sách giá ưu đãi cho toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh. Các hoạt động này sẽ diễn ra từ ngày 8/4 đến 18/4. Ngoài ra, Thư viện tỉnh Quảng Ninh còn tổ chức quyên góp, tiếp nhận sách tài trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh để tặng các thư viện, tủ sách vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới và hải đảo. Cùng với đó là cuộc thi trực tuyến "Giọng đọc truyền cảm hứng".

- Mới nghe tên thì có vẻ đây sẽ là một cuộc thi hấp dẫn. Chị cho biết, theo quy chế, cuộc thi này sẽ được tổ chức như thế nào?

+ Cuộc thi dành cho bạn đọc từ 8 tuổi trở lên, hiện đang sinh sống và làm việc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Bài dự thi có thể theo hình thức cá nhân hoặc nhóm. Nội dung cuộc thi, các thí sinh lựa chọn trích đoạn/chương trong một cuốn sách có ấn tượng sâu sắc hoặc tác phẩm tự sáng tác thơ, truyện, thực hiện bản đọc thu âm với thời lượng 10 đến 15 phút, bằng ngôn ngữ Tiếng Việt dưới các định dạng mp3 hoặc wav.

Thư viện tỉnh thường xuyên tổ chức luân chuyển sách, trao tặng sách cho thư viện các địa phương.

- Nghĩa là hoạt động của Ngày Sách không chỉ diễn ra ở TP Hạ Long?

+ Đúng vậy. Chúng tôi cũng sẽ tổ chức hàng loạt hoạt động tại huyện Tiên Yên như xếp sách nghệ thuật, trưng bày sách, luân chuyển sách, tài trợ mua bán sách cùng với Hội Nhà báo tỉnh, chúng tôi sẽ tặng 500 bản sách và nhiều ấn phẩm báo chí các loại cho Tiên Yên, tổ chức các hoạt động sách và trò chơi dân gian v.v.. Đặc biệt việc xếp sách nghệ thuật năm nay sẽ hướng đến các biểu tượng của huyện Tiên Yên như con gà Tiên Yên, thác Pạc Sủi chẳng hạn. Các hoạt động sẽ chủ yếu diễn ra tại Trung tâm Văn hóa - Thể thao các dân tộc Đông Bắc.

- Chị cho biết, điểm nhấn của các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 8 năm nay là gì?

+ Đó là tinh thần chuyển đổi số. Sở Văn hóa - Thể thao và Sở Thông tin - Truyền thông sẽ phối hợp tổ chức tọa đàm với chủ đề “Sách trong kỷ nguyên số” để mời các diễn giả, các nhà văn và bạn đọc đến trao đổi về sách. Cuộc tọa đàm này cũng sẽ được chuyển tải trên báo chí và truyền hình.

- Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu hiện nay và nó đi liền với quá trình hiện đại hóa thư viện để phục vụ bạn đọc. Tôi hiểu như vậy có thỏa đáng không?

+ Thời đại công nghệ số, cho phép con người có thể làm nhiều việc, mọi lúc, mọi nơi. Thư viện điện tử hay thư viện số, là một xu hướng ứng dụng công nghệ vào việc đọc, dự đoán ngày càng phổ biến, dành quyền ưu tiên, thậm chí thay thế các kệ tư liệu của thư viện thông thường.

Luật Thư viện 2019 có nhiều điểm mới, bổ sung cho các quy định trước đó tại Pháp lệnh Thư viện số 31/2000/PL-UBTVQH10, nhằm thúc đẩy hoạt động thư viện trong thời cách mạng công nghiệp 4.0, cổ vũ phong trào đọc sách.

Một buổi sinh hoạt chuyên đề cho thiếu nhi vào dịp hè do Thư viện tỉnh Quảng Ninh tổ chức.

Đầu tháng 2 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Mục tiêu chung là ứng dụng mạnh mẽ, toàn diện công nghệ thông tin, nhất là công nghệ số nhằm nâng cao năng lực hoạt động của các thư viện và hình thành mạng lưới thư viện hiện đại; bảo đảm cung ứng dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người sử dụng; thu hút đông đảo người dân quan tâm, sử dụng dịch vụ thư viện, góp phần nâng cao dân trí, xây dựng xã hội học tập.

Mục tiêu chủ yếu đến năm 2025 là 100% thư viện công lập có vai trò quan trọng được Nhà nước ưu tiên đầu tư hoàn thiện và phát triển hạ tầng số, dữ liệu số, triển khai liên thông, chia sẻ tài nguyên và sản phẩm thông tin thư viện theo chức năng, nhiệm vụ, văn bản hợp tác. 100% thư viện có vai trò quan trọng, thư viện công cộng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, thư viện đại học và thư viện chuyên ngành ở trung ương có trang thông tin điện tử cung cấp dịch vụ trực tuyến, tích hợp với thành phần dữ liệu mở của Hệ tri thức Việt số hóa; 80% thư viện chuyên ngành và thư viện đại học khác, 60% thư viện cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các cơ sở giáo dục khác có trang thông tin điện tử có khả năng cung cấp dịch vụ trực tuyến trên nhiều phương tiện truy cập (trừ các dịch vụ thuộc phạm vi bí mật nhà nước và dịch vụ đọc hạn chế).

70% tài liệu cổ, quý hiếm và bộ sưu tập tài liệu có giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, khoa học do các thư viện có vai trò quan trọng thu thập và quản lý được số hóa; 70% tài liệu nội sinh, các công trình nghiên cứu khoa học do các thư viện chuyên ngành, thư viện đại học thu thập và quản lý được số hóa. 100% người làm công tác thư viện được đào tạo và đào tạo lại, cập nhật các kiến thức, kỹ năng vận hành thư viện hiện đại.  60% số thư viện trong cả nước trở lên được kiểm tra, quản lý thông qua hệ thống quản lý thông tin của cơ quan quản lý.

Định hướng đến năm 2030 là tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển thư viện số, thực hiện liên thông ở mọi loại hình thư viện, bảo đảm cung ứng hiệu quả dịch vụ cho người sử dụng thư viện mọi nơi, mọi lúc.

Ở Quảng Ninh chuyển đổi số trong hoạt động của thư viện đi liền với việc xây dựng thành phố thông minh, chuyển đổi để bắt kịp với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Những công việc cụ thể mà chúng tôi đang làm là số hóa sách và các tài liệu, chủ yếu là sách và tài liệu địa chí Quảng Ninh. Lượng sách về Quảng Ninh còn lớn, cần được khai thác nhiều hơn khía cạnh này. Tủ sách Quảng Ninh cũng vậy. Hiện đang có các tác phẩm về địa chí Quảng Ninh, các tác phẩm văn học, một số bài viết về khoa học, văn hóa, ẩm thực v.v.

Thư viện tỉnh tổ chức nhiều hoạt động phong phú cho bạn đọc nhỏ tuổi.

- Xây dựng văn hóa đọc trong cộng đồng không chỉ qua một vài hoạt động của ngày sách hàng năm mà là việc làm thường xuyên và liên tục. Vậy Thư viện tỉnh đã thực hiện nội dung này như thế nào, thưa chị?

+ Các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách đều hướng đến một mục tiêu chung: Thư viện không phải chỉ là chỗ giữ sách, nơi mọi người đến mượn sách, đọc sách, mà phải là không gian truyền cảm hứng sáng tạo, chia sẻ tri thức mọi lúc, mọi nơi. Vì thế, Thư viện tỉnh Quảng Ninh đã có những hướng đi mới mang lại hiệu quả cao.

Thư viện tỉnh cũng đã mở rộng công năng sử dụng ngoài việc lưu trữ sách. Bạn đọc đến Thư viện tỉnh không chỉ đọc sách, còn có thể ngắm Vịnh Hạ Long thơ mộng tại khu vực cafe sách; tiếp cận các kiến thức về kinh doanh, gặp gỡ trao đổi thông tin thị trường tại phòng đọc doanh nhân; ôn thi đại học tại khu vực “Tủ sách ôn thi đại học”; tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí, các cuộc thi tri thức tại phòng đọc sáng tạo và trải nghiệm. Thư viện tỉnh kết hợp với một số trung tâm đào tạo kỹ năng sống tổ chức một số hoạt động bổ ích cho học sinh như: Đào tạo kỹ năng phòng chống đuối nước, kỹ năng sơ cứu, các buổi ngoại khóa tiếng Anh, các trò chơi dân gian.

Đặc biệt, thư viện tỉnh đã triển khai nhiều cuộc thi "Tìm kiếm tài năng kể chuyện tiếng Anh", “Tìm hiểu về Covid- 19 - Đẩy lùi dịch bệnh”, “Giới thiệu cuốn sách tôi yêu”. Với cơ cấu giải thưởng hấp dẫn, cách thức tham gia đơn giản, chủ đề độc đáo, các cuộc thi đã thu hút đông đảo thí sinh tham gia. Ban Tổ chức đã nhận được nhiều bài dự thi ấn tượng và chất lượng với nhiều độ tuổi đến từ các địa phương trên toàn tỉnh.

-Cám ơn chị về cuộc trò chuyện này!

Nguồn: Báo Quảng Ninh